Χάμκω - Η Φαρμακερή
Γεννήθηκε το 1725 και πέθανε το 1792
Η Χάμκω έμεινε στην ιστορία ως η πλέων ισχυρή γυναίκα και μητέρα του Αλή Πασά. Η Χάμκω ήταν μία απο της μάγισσες των Ιωαννίνων και κυρίως της Ασφοδέλιες Φατρίας.
Τα φαρμάκια της ήταν διαδεδομένα. Με τα μαγικά της και την δολοπλοκία που είχε έκανε τον Αλή Πασά όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Παντρεύτηκε σε μικρή ηλικία τον Βελή με τα ξόρκια της και έγινε η Χάμκω η γυναίκα του Βερατίου (Μπεράτη)....
Με τα δηλητήρια της σκότωσε τα άλλα δύο παιδιά του Βελή για να μπορέσει ο Αλή Πασάς να γίνει αυτό που είναι τώρα. απο ληστής στα βουνά Πασάς στα Ιωάννινα.
Μερικά απο τα διασημότερα ξόρκια της ήταν το Φιδόνερο, το Σικλέτ, η Νόρα και Καυγαδόσκονη. τα γραμμένα της τα πήρε η Χαινίτσα κόρη της Χάμκως και αδερφή του Αλή Πασά, όπου τα χρησιμοποίησε και η ίδια για να δηλητηριάσει την Φροσύνη. Δώρο στην κόρη της εκτός απο τα γραμμένα της ήταν το "Πλουτώνιο βραχιόλι"
Η Χάμκω Πέθανε απο Καρκίνο στην Μήτρα μετά την ατίμωση απο τους Γαρδικιώτες. Έτσι λίγο πριν πεθάνει όρκισε τον Αλή και την Χαινίτσα να πάρει την εκδίκηση της αφού δε πρόλαβε η ίδια. χρόνια αργότερα και μετά απο την πίεση της Χαινίτσας και της Χάμκως (στα όνειρα και σαν πνεύμα) έκαψε όλο το Γαρδίκη για να θυμούνται όλοι πως ο Αλή Πασάς δεν ξεχνάει την ατίμωση.
Τα λόγια του Αλή Πασά για την Χάμκω:
«Μου έδωσε δυο φορές ζωή. Μια σαν
άνθρωπο και μια σαν ηγεμόνα.
Μου φλόγισε την φαντασία και μου έδειξε τη μοίρα μου»
Φώτο: Η Χάμκω (Αθηνά Παππά) ετοιμοπόλεμη απο την σειρά "Η λίμνη των Στεναγμών"